نوشته : لیندا اسکامبر

مترجم : فرض الله عزیزی

 برای دیدن متن بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

توسعه مجموعه کتابخانه در عصر الکترونیک

نوشته : لیندا اسکامبر

مترجم : فرض الله عزیزی

 مقدمه :

        امروزه فناوریهای الکترونیکی و توسعه مجموعه دو بحث جالب در کتابداری و علوم اطلاع رسانی می باشند . در تحلیل اخیر ادبی چهار روش عمده در کتابداری و علوم اطلاع رسانی تعیین شده است : فزونی در دسترسی مراجعه کننده به منابع اطلاعاتی گسترش یافته کامپیوتری ، استفاده کتابخانه از شبکه ها و ارتباطات ماهواره ای ، وابستگی به منابع لوح فشرده گسترش یا فته ، و کوششهایی در فعالیتهای مدیریت مجموعه (برنان ، 1991).

        بوضوح ، مدیریت مجموعه یک بحث اصولی می باشد . دماس دیدگاه موضوعیش را به این روش بیان می نماید : نشر الکترونیکی مشکلاتی را درمقابل توسعه مجموعه قرار داده که تحت عنوان ساختار نظام یافته تعریف شده و ایجاد منابع اطلاعاتی  در کتابخانه دسترسی را فراهم کرده است . زمانی که اصول توسعه مجموعه در جهان انتشارات چاپی توسعه پیدا کرد فناوریهای نشر جدید تغییر نیافت روشهای تصمیم گیری و رهنمودهای گزینش ویژه بصورت مهمی باید یکی شدن قالب های نشر جدید را تعیین نماید اگر چه اغلب نوشتجات مذکور ترجیحا به کتابخانه های تحقیقی یا دانشگاهی ، کاربردهای محتوایی زیادی برای همه انواع کتابخانه ها دارند اما این بردباری روی مشکلات و راه حلهای عملی جالب برای همه کتابخانه ها تاکید دارد.

چالشها

        چالشهای منابع الکترونیکی وفناوریها در فرایند توسعه مجموعه زیاد به چشم می آیند . در فراسوی وظایف مشخص معیارهایی از قبیل فرایند گزینش در مقیاس بزرگی در مدیریت در نظر گرفته شده و معدودی از این معیارها شامل بودجه ، سیاست ، پرسنل و فناوری می باشد مقداری از این مشکلات بزرگ عجیب به نظر نمی رسند و بصورت بنیادی و هم زمان بودجه مجموعه های کتابخانه بصورت ویژه در معرض خطرقرار دارند زیرا آنها بصورت مستقیم با تعداد موقعیت های کارکنان یا سطح خدمات به مراجعین ارتباط ندارند . (اوترو-بویس ورت ،1993) .کتابخانه های دانشگاهی متوجه برخورد فناوریهای الکترونیکی در تحقیق شده اند که شامل افزایش تقاضا برای جستجوی توانائیهای الکترونیکی ، تقاضاهایی برای دسترسی به متن های علمی می شوند .(شریوز ،1992).

        این محدوده های توسعه مجموعه بنظر می رسد در گزینش ،فراهم آوری و همکاری بین موسساتی مشکل داشته باشند . دو تم از این مشکلات ای بحث ها را در بر می گیرد : تغییر و ضعیت فلسفه کتابداری از مالکیت قرار گیری منابع ذخیره شده برای ایجاد دسترسی به منابع ذخیره شده الکترونیکی ، ونیاز به فکر مجدد خط مشی توسعه مجموعه هم به منظور حمایت از فلسفه جدید و هم به منظور خوب مورد بحث قرار دادن انواع جدید منابع در بیس های روزانه .

گزینش

        یک کتاب روز آمد شده در توسعه مجموعه که توسط ایوانز تدوین شده در بر می گیرد یک بخش کامل مواد الکترونیکی که او در آن ابتدا کوشش می نماید اهمیت نیازهای ارزیابی را در " محیط الکترونیکی " مشخص نماید .

        اگر چه ملاک گزینش زیادی  برای منابع الکترونیکی همان ها هستند که شامل چاپ ، منابع الکترونیکی و مشکلات خاص می باشد .  برای مثال ، لاگاردیا و بنتلی (1992) فراهم کردند فهرستی از سوالات را برای درخواست به هنگام جستجوی منابع سی دی رام . این سوالات ارتباط دارند با ارزشهای مدیریتی و کوششهای مدیریتی ، توانایی فروشنده و سخت افزارهای فنی و نیازمندیهای نرم افزاری . علاوه بر این شریفز (1992) روی موضوعات مشخص یا تگ هایی که روی ادراک کیفیت و صحت متن های علمی در علوم انسانی بحث می نماید تاکید دارد.

فراهم آوری (سفارشات)

     کارکنان بخش  فراهم آوری (سفارشات) بصورت تجربی تغییرات غالبی را برای پیشرفت فرایند خودکار ایجاد نموده اند . از شروع اتوماسیون در بخش سفارشات فعالیت ها راحتتر شدند . اصلاحات ادامه یافت و با ازدیاد سیستم های کامل کتابداری و خدمات مشترک زمانی نسبت به کاربردهای کتابشناسی یا فروشندگان ، کار بصورت متمرکز و تقلیدی در آمد .

    بهرحال  غالب تغییرات رادیکالی ارتباط ندارند با فناوری اما با خط مشی ارتباط دارند . اسمیت و جانسن اعتقاد دارند که نگرش در مورد کتابخانه بصورت وارونه در سراسر تاریخ چاپ بدست داده شده است : آنها پیشنهاد می نمایند که هیچ چیزی نباید برتری داشته باشد در بیس طرح طولانی مدت . تنها ملاکی که باید در رضایتمندی مراجعه کننده در نظر گرفته شود بایک هدف سریع و تحویل موثر یا دسترسی موثر نه خصوصی باشد .

تعاون(همکاری) بین سازمانی

        توسعه مجموعه تعاونی سنتی و منابع مشترک متعلق به کتابخانه ها از دهه های پیش بعنوان مفاهیمی برای کم کردن مشکلات عدم فضای کافی بخصوص برای موادی که کم مورد استفاده قرار گرفته اند شروع شده است . حالا شبکه های الکترونیکی تعاون بین سازمانی را تسهیل نموده اند و خطوط ترکیبی به عنوان تشکیلاتی خصوصی و اشتراک منابع عمل می نمایند . زیرا ظرفیت ذخیره بالای رسانه الکترونیکی ، فضا طولانی تر نیست نسبت به انتشار نشر برای کتابخانه ها به این مفهوم است که آنها باید در دسترسی به فراهم آوری و تحویل مدرک نقش داشته باشند و مراجعین بطور مستقیم  بتوانند به اوپک ها و منابع اطلاعاتی زیادی که در ارتباطات شبکه اینترنتی وجود دارند دسترسی پیدا نمایند (ایوانز ، 1995) .

        کراو و ساندرز (1992) متوجه شدند که این تغییرات در فناوری اگر چه افزایش واقعی پیدا کرده اما نیاز به همکاری و ارتباطات در سازمانها احساس می گردد . به منظور استمرار در ایجاد دسترسی فیزیکی و موثر به اسناد ، کتابخانه ها همکاری نمایند تا برطرف نمایند مشکلات مدیریتی و سرمایه مناسب ، ازقبیل نقایص ارتباطی و فقدان دسترسی استاندارد و مسئولیت اشتراک منابع .

        سامرهیل در سال 1992 هشدار داد که یک شبکه منحصر به فرد برای به اشتراک گذاشتن بوسیله پرسنل کتابخانه و تاثیر بر روی  مراجعین یک مدل قرضی بین کتابخانه ای می باشد . او پیش بینی  می کند که دیدگاههای غیر قابل شمارش برای منابع اطلاعاتی مشترک با شبکه های الکترونیکی وجود دارد .

        کتابخانه ها در باره پایگاههای اطلاعاتی در سیستم های محلی و فراهم کردن دسترسی به منابع دور دست و خدمات تصمیم می گیرند .

بحث در باره چالشها

        معدودی از نویسندگان نگرشهای جامعی در مورد توسعه مجموعه کتابخانه در عصر الکترونیک پیشنهاد نموده اند . ایوانز (1995) یک دیدگاه خوب و عالی در باره خط مشی های توسعه مجموعه و مدیریت مالی برای کتابخانه ها دارد . داستان موفقیت اطلاعات سطح بالا مدل گزینشی جامع و توسعه یافته ای از کتایخانه مان در دهه گذشته که بعنوان مفاهیمی برای منابع الکترونیکی در آن کتابخانه بوده است . دماس (1994) می گوید این مدل شامل شد تا وظیفه واحدهای مدیریتی قطع گردد و تخصص ها در منابع انتخاب شده توسعه یابد و به قالب بی توجه باشند تماس ها را در تمام این سازمانها پیش بینی نمایند .

        کنسول منابع الکترونیکی که انتشارات الکترونیکی را بررسی مینماید و نقش توسعه مجموعه را بصورت مستمر تعریف می نماید .

        یک عنصر مهم برای یک کمیته پایه می باشد .  دو مفهوم تازه در این مدل همان ژنرهای اطلاعاتی است که هم غالبهای الکترونیکی و چاپی را و هم دسترسی مراجعین را پوشش می دهد که در آن درجه حمایت فناورانه برای دسترسی الکترونیکی ترجیح داده می شود .

        کراو و ساندرز (1992) لینک اوهیو را توصیف نموده اند که 17 کتابخانه دانشگاهی را به هم متصل نموده است و به عنوان مدلی برای توسعه مجموعه تعاونی (همکاری ) معرفی شده است . آنها می گویند موفقیت این پروژه به یک تعهد توافق شده بوسیله ارگانهایش بستگی دارد .

        لینک اوهیو شامل سهولت استفاده بوسیله مدیران  مجموعه ، فراهم آوری منظم اطلاعات برای گزارشهای روتین می شود و ظرفیت جمع آوری و تحلیل استفاده از داده در اثنای سیستم مشخص می گردد .

        هفت کارکرد از قبیل توانایی تحلیل مجموعه ها و ساختن طرحهای با ارزش بویژه در نظر داشته اند تا به مدیریت مجموعه کمک نمایند .

        در پایان ، از نظر مباحث مالی جدی در توسعه مجموعه ، شاد در سال 1992 طرحهای دستوری هفت قسمتی را برای تقدیمات فکر مجدد ارائه نمود : طرح ، تخصیص ، ارتباط اعضاء هیئت علمی ، توسعه مجموعه تعاونی ، ارزیابی ، سفارشات و سودمندی انتخاب اگر چه مواد مورد بحث بطور مستقیم چالشها و فناوریها جدید را نشان نمی دهند ولی آن شماری از تغییرات را بصورت فلسفی و خصوصی در دسترس قرار داده است .

عنوان به انگلیسی :

Library collection development in an electronic age

نویسنده به انگلیسی :

Linda Schamber

برگرفته از سایت :

http://library.educational.net/a5/a5-64.html