سفارش تبلیغ
صبا ویژن

انجمن علمی کتابداری پیام نور شهرضا


عاشق آسمونی
در انتظار آفتاب
جوان ایرانی
شقایقهای کالپوش
بلوچستان
هم نفس
طراوت باران
دیار من دشتستان- بُنار آبشیرین
.: شهر عشق :.
پیامنمای جامع
$$دوست$$
نمکستان
رازهای موفقیت زندگی
تولید ورمی کمپوست//شرکت نوآوران جوان آوان پارس دزفول
(بنفشه ی صحرا)
عشق
جزتو
جیغ بنفش در ساعت 25
گروه اینترنتی جرقه داتکو
باور من...!!!
غزلیات محسن نصیری(هامون)
آتیه سازان اهواز
رویابین
سایه های خیال
حدیث بلاگ
فرهنگی
ردّ قلم. هر چه اجر است در گمنامی است. شهید آوینی
گرگ و میش
یاور 313
مهندسی متالورژِی
مقاله های تربیتی
بیاببین چیه؟
از یک انسان
جالب انگیزناک
آسمان آبی
فقط من برای تو
هیئت حضرت زهرا(س)شرفویه
تکسوارعشق
جوانان بیجار
صدف جان صدف عزیزم چشم انتظارتم برگرد
جوک و خنده
جوجو
دهاتی
دکتر علی حاجی ستوده
من وتو
کشکول
مهاجرعشق
حاج آقا مسئلةٌ
طیفکان
اسیر عشق...
عاشق تنها....
دنیای بی وفا
مونا کتابدار ایرانی
کهکشان Networkingbest
یوسف
کتابداری واطلاع رسانی(لایبر)
پلنگ صورتی
سیب ترش
کسب در آمد آسان از اینترنت
شعر عمار خدری

 
3. هر منبع وبی کاربر خودش    ...  برای دیدن ادامه مطلب کلیک کنید..
زمانی که کاربری در وب جستجو می­کند یا به خدمات وب دسترسی می‌یابد، منابع وبی مشخصی وجود دارند که نیازهای او را برآورده خواهند کرد. این وظیفه مدیر وبگاه است که از برقراری ارتباط بین کاربر و منابع وب و از این که این ارتباط تا جایی که امکان دارد عملی، آسان، و سریع انجام می‌گیرد اطمینان حاصل نماید. در نتیجه، تنظیم درست منابع و اسناد موجود در وبگاه نیز ابزار مهمی برای عینیت بخشیدن به هدف قانون سوم است.
اگر وبگاهی، منبعی را محرمانه منتشر کند و نشر و پخش آن را نیز محرمانه نگه دارد، چنین منبعی ممکن است توسط کاربران، قابل بازیابی یا دسترسی نباشد، مگر این که کاربر، در تحقیق خود دچار بحران شود. در چنین شرایطی، کاربر ناموفق و ناکام در دسترسی به منبع مورد نیاز، ممکن است از طریق مدیر وبگاه یا شخص دیگری که از وجود آن منبع خبر دارد، یا صرفاً از روی خوش‌شانسی، آن را در وب پیدا کند. در حالی که چنین سناریویی پایان خوشی را برای کاربر نشان می­دهد، اما در حقیقت این مدل مرجّح در خدمات وب نیست و در بدترین حالت ممکن است آن منبع وب برای همیشه از چشم همگان پنهان بماند.
چگونه مدیر وبگاه می­تواند برای هر منبعی یک کاربر بیابد؟ برای این که یک وبگاه بتواند به­طور فعال بین منابع موجود در آن و کاربرانش ارتباط برقرار کند، شیوه­های گوناگونی وجود دارد:

1. توزیع منابع جدید از طریق گروه­های بحث الکترونیکی و سیاهه‌های پستی؛
2. ارائه فهرست منابع جدید در صفحه خانگی وبگاه؛
3. ارائه منابع جدید به موتورهای کاوش معروف و راهنماهای وب،[24] که رایج­ترین راه برای نمایه­سازی منابع جدید موجود در وبگاه است.
استفاده از یک نمایه/ نقشه سایت
[25] ساختارمند، منظم و طبقه­بندی‌شده برای هر وبگاه، امری ضروری است که موجب ایجاد وحدت رَویه در ساختار موضوعی وبگاه می­شود و باید ساده، و استفاده از آن با سهولت همراه باشد. این امری است که اکثر مدیران وبگاه­ها احساس می­کنند که آن را انجام داده­اند، در حالی که نقشه وبگاه­هایشان همیشه واضح، و برای استفاده آسان نیست. ایجاد پیوند صحیح به منبع وبی نیز بسیار اهمیت دارد، زیرا پیوند نادرست و نمایه­سازی نادرست منبع موجب پنهان ماندن منبع از دسترس کاربران، و در نتیجه گم‌شدن آن می­شود. برای کمک به کاربران در یافتن منابعی که از لحاظ موضوعی مرتبط هستند، وبگاه باید از پیوندهای جهت‌نما[26] [یا پیوندهای داخلی[27]] استفاده کند.
نکته­ای که در این­جا هست این که مدیر وبگاه باید با توجه به نیازهای ویژه کاربران، متون و منابع خود را افزایش دهد و اطمینان حاصل کند که کاربران می­توانند به­راحتی منابع مورد نیاز خود را بیابند. مدیر باید مطمئن گردد که محتوای وبگاه چیزی است که کاربران به آن نیاز دارند، و البته باید در نظر داشته باشد که وبگاه را با متون بی­محتوایی که ممکن است مورد استفاده هیچکس قرار نگیرند، انباشته نکند
(Steckel 2002). مدیر وبگاه باید همواره متون و منابع [باکیفیت و] بی­نظیری را به وبگاه خود اضافه کند، زیرا منابع باکیفیت بالا، در واقع همه چیز است.
قانون سوم بامعنا‌ترین قانونی است که در اکثر موضوعات، توسط اکثر مدیران وبگاه­ها و نویسندگان در محیط وب زیر پا گذاشته می­شود. این قانون تصریح می‌کند که یک منبع وب برای همه کاربران به وجود آمده و باید به خوبی توضیف، و توسط موتورهای کاوش نمایه­سازی، و با شیوه‌ای جذاب در وبگاه نشان داده شود و در دسترس کاربران قرار گیرد. طبعاً حقیقت این قانون بر دسترسی آزاد
[28] به منابع، یک ساختار منسجم، یک نقشه کارآمد، و یک موتور کاوش برای هر وبگاه تأکید دارد. «جستجوی اطلاعات از هر صفحه­ای از وبگاه باید برای کاربران آسان باشد. هر صفحه باید دارای بخش جستجو، یا حداقل پیوندی به صفحه جستجو باشد» (Google 2003).

3-4. در وقت کاربر صرفه­جویی کنید.
این قانون بیانگر بزرگ‌ترین چالش برای مدیران وب، صاحبان وبگاه­ها و طراحان موتورهای کاوش است. مدیر وبگاه باید همیشه در نظر داشته باشد که وقت کاربران بسیار مهم و گرانبها است. یک وبگاه باید همیشه خط­مشی­هایش را مطابق با نیازهای اطلاعاتی کاربرانش تنظیم کند. مجموعه منابع اطلاعاتی یک وبگاه باید به صورتی جذاب، ساده و روشن طراحی و تنظیم شده باشد تا وقت کاربران در هنگام جستجوی منابع مورد نیاز تلف نشود.
این قانون دارای دو مؤلفه است: یک مؤلفه پیشین (مطمئن شوید که کاربران، منابع مورد جستجو را به سرعت خواهند یافت) و مؤلفه پسین (اطمینان حاصل نمایید که داده‌ها طوری تنظیم شده­اند که اطلاعات، به سرعت قابل بازیابی خواهند بود). همچنین ضروری است که مدیر وبگاه متوجه باشد که کاربران در دستیابی به آن وبگاه به دنبال چه اهدافی هستند
(Steckel 2002).
مدیران وبگاه­ها با به وجود آوردن وبگاه­های کاربرپسند، به صرفه‌جویی در وقت کاربران کمک کرده‌اند. زمانی که طراحی وبگاهی به پایان می‌رسد، بارگذاری می‌شود و توسط کاربران مورد آزمایش قرار می­گیرد، تجارب آنان ارزش خواندن را دارد و شاید این سؤال پیش آید که: آیا وبگاه، کاربرپسند است؟ اگر مدیر وبگاهی خواستار جلب رضایت جامعه کاربران خود می­باشد، باید درباره آن‌ها و چگونگی جذب و افزایش آن‌ها و تأمین رضایت خاطر آنان بیندیشد. باید به خاطر داشت که کار مدیر وبگاه کمک به کاربران در انجام جستجوهای مؤثر و کارآمد، روزآمد کردن وبگاه، و هدایت درست کاربران در وبگاه می­باشد. بنابراین، کاربرپسندی و سودمندی دو امر مهم برای هر وبگاه هستند.شاید این قانون مثل قوانین دیگر واضح و بدیهی نباشد. با این حال،
این قانون متضمن بسیاری از اصلاحات در مدیریت وبگاه است. یک وبگاه باید تمام وجوه مربوط به خط‌مشی­ها، مقررات و سامانه‌های خود را با یک ملاک ساده مورد بررسی قرار دهد که: صرفه­جویی در وقت کاربر برای برآورده شدن اهداف وبگاه، حیاتی است.
راه­های دیگری برای عمل به این قانون وجود دارند. [همان­گونه که پیش‌تر بیان شد] یک نقشه وبگاه که به خوبی طراحی و اجرا شده، در وقت کاربران صرفه­جویی می­کند. صرفه­جویی در وقت کاربران به معنای تأمین دسترسی کامل و کارآمد به منابع وب و جلب رضایت کاربران، و نخستین ابزار اندازه­گیری میزان موفقیت وبگاه است: وجود کاربران مأیوس و ناراضی به معنای شکست وبگاه در انجام وظایف و مسئولیت‌ها است این قانون را به‌صورت دیگر هم می‌توان بیان کرد: به کاربر به خوبی خدمت کنید.
به منظور صرفه­جویی در وقت کاربر، طراحی وبگاه باید بسیار کارآمد و کاربرپسند باشد تا کاربر بتواند آنچه را می­خواهد به سادگی، جستجو و بازیابی نماید و مجموعه زیادی از اطلاعات موجود و بالقوه مفید را در کوتاه­ترین زمان ممکن مورد بررسی قرار دهد. قانون چهارم بر خدمت­رسانی مؤثر به کاربران تأکید دارد، و این مستلزم طراحی یک نقشه/ نمایه مناسب و آسان‌فهم برای وبگاه است.

3-5. وب یک ارگانیسم در حال رشد است
وب منعکس‌کننده تغییراتی است که در جهان اطراف ما رخ می­دهد. چنانچه ما همگام با زندگی حرکت نماییم و به پرمایه بودن آن کمک کنیم وب نیز به رشد خود ادامه خواهد داد. در واقع، وب یک ارگانیسم در حال رشد است. ما باید با این توقع و انتظار برنامه­ریزی کنیم و بسازیم که وب و کاربرانش همواره رشد و تغییر خواهند کرد. همان­طور، باید مهارت­های خود را نیز همواره گسترش دهیم (Steckel 2002).
وب معضل جالبی را برای کتابداران به نمایش در آورده است. در حالی که تنها حدود پنجاه هزار کتاب در سال در ایالات متحده آمریکا منتشر می­شود، وب جهانگستر شامل حدود 320 میلیون صفحه وب در حال رشد و تغییر می­باشد. وقتی کتابی منتشر می­گردد، توسط ویراستاران و ناشران بررسی و ارزیابی می‌شود و امید می‌رود که دارای ارزش باشد. از طرف دیگر، زمانی که یک صفحه وب منتشر می‌گردد به­راحتی در یک وبگاه بارگذاری می‌شود. هیچ راهنما [و قید و شرطی] برای وب وجود ندارد. هر کسی می‌تواند [هر چیزی را که دوست دارد] منتشر کند و این کار را هم انجام می‌دهد. کتابداران می­توانند نقش مهمی در وجین مواد بی‌ارزش و تهیه فهرست­های گزارمانی
[29] از پیوندها ایفا نمایند تا کاربران در هنگام استفاده، به ارزش محتوایی آن‌ها اعتماد کنند. وب با منابع نامحدودش، از تخصص کتابداران در زمینه­های گوناگونی مانند نمایه­سازی و فهرستنویسی، و نیز روش جستجو استفاده می‌کند. با افزایش تقاضای کاربران برای ارزشمندی جستجوهایی که انجام می‌دهند، تقاضا برای این نوع مهارت‌های کتابداران نیز افزایش خواهد یافت (Syracuse University 2004).
امروزه نمایه گوگل شامل بیش از هشت میلیارد صفحه وب می­باشد (Google 2004). وب با سرعت بالایی در حال رشد است و منبع عظیمی از اطلاعات را برای کاربران و پایگاه گسترده­ای از مشتریان بالقوه را برای مشاغلی که در وب حضور دارند فراهم می­نماید (Thelwall 2000). آرشیو اینترنت در حال ساخت کتابخانه رقومی[30] از وبگاه­ها و دیگر مصنوعات فرهنگی موجود به شکل دیجیتالی است تا مانند یک کتابخانه سنتی، امکان دسترسی رایگان پژوهشگران، مورخان، دانشمندان و عموم مردم را فراهم ­کند. مجموعه اطلاعاتی آن شامل 30 میلیارد صفحه وب می­باشد. دستگاه پیشینه‌نمای[31] آن که در حال حاضر شامل بیش از 100 ترابایت داده است و با سرعت 12 ترابایت در ماه رشد می‌کند، بزرگ‌ترین پایگاه اطلاعاتی شناخته‌شده در جهان است و نسخه­های متعددی از کل وب عمومی را شامل می‌شود (Internet Archive 2004). خوب یا بد، امروزه وب نقش مهمی در همه کشورها و جوامع بازی می­کند.
قانون پنجم درباره آخرین مشخصه وب است و بر لزوم تنظیم دائم دیدگاه­ها درباره وب تأکید دارد. وب در حال رشد و تغییر است و همیشه هم خواهد بود. رشد و تغییر با هم اتفاق می­افتند و نیازمند انعطاف در مدیریت مجموعه وب، در استفاده از فضای مجازی، در حفظ و افزایش کاربران، و در ماهیت برنامه‌های وب است. مجموعه وب تغییر و افزایش می­یابد، فناوری‌های اطلاعاتی تغییر می­کنند و مردم نیز تغییر خواهند کرد. قانون پنجم به ما گوشزد می­کند که رشد بدون تردید اتفاق خواهد افتاد و باید به صورت نظام­مندی برای آن برنامه­ریزی شود.

4. بحث
پنج قانون وب به شناسایی وب به مثابه انگیزه‌ای قوی برای تغییرات فنی، آموزشی و اجتماعی کمک می­کنند و در این فرایند، کاربر به‌حق در مرکز توجه می­باشد. بنابراین مدیران وبگاه­ها و طراحان موتورهای کاوش تنها با درک نیازها و ویژگی­های کاربران است که می‌توانند ابزارهای لازم را برای کمک به کاربران در برآوردن نیازهای اطلاعاتی آنان فراهم نمایند. صرفه­جویی در وقت کاربر با فراهم آورن روش­های دسترسی آسان، از دغدغه‌های اصلی مدیران وب است. علاوه براین، بسیاری از نویسندگان و مدیران وبگاه­ها دوست دارند که اطلاعات و دانش خود را از طریق صفحه­های وب با دیگران قسمت کنند، زیرا وب برای استفاده است و می­تواند منبعی پویا از اطلاعات را برای کلیه کاربران فراهم نماید.
رشد کاربرگرایی در تفکر جدید وب تا حدودی در ارتباط با نگاه نئولیبرایستی متداول در جامعه [جهانی] قابل درک است. هنگامی که انسان‌ها به حد و اندازه مشتری یا کاربر تقلیل می‌یابند، جامعه را نیز می‌توان به یک بازار تقلیل داد. بنابراین، کاربرگرایی موضوعی است که جای نقد و بررسی دارد.

5. نتیجه‌گیری
از پنج قانون وب چه چیزی باید آموخت؟ امید است که خوانندگان دو چیز از این مقاله به دست آورده باشند: نخست این که احساس قدرشناسی تازه‌ای نسبت به کار رانگاناتان پیدا کرده باشند، و دوم این که جنبه­های نوینی از کار کتابداران و حرفه‌مندان اطلاع­رسانی را درک کنند. این مقاله را با این پرسش آغاز کردیم که «معنای این قوانین چیست؟» چهار قانون نخست شیوه تفکر نوینی را که کاربرگرایی نامیده شد منعکس می­کنند. بر اساس این قوانین، دلیل وجود وب، رابطه آن با «کاربران» و «کاربرد» است.
این قوانین برای وب کنونی به همان اندازه وب آینده قابل کاربرد هستند. این قوانین نه‌تنها برای وب در کلیت آن قابل کاربرد هستند، بلکه ویژگی‌‌های پایه‌گذاری، تقویت، و ارزیابی پایگاه­های اطلاعاتی پیوسته و خدمات کتابخانه­های رقومی را مشخص می­کنند. این پنج قانون، نحوه خدمت­رسانی مطلوب و فلسفه سازمانی وب را به اختصار نشان می­دهند. بنابراین، بر اساس این قوانین می­توان وبگاه­ها را ارزیابی کرد.
این مقاله با پرسش­های دیگری برای خوانندگان آتی به پایان می­رسد. دوره طلایی وب چه زمانی خواهد بود؟ آیا وب یک نیروی مدنی‌ساز خواهد بود یا موجب تفرقه‌اندازی؟ آیا وب دژی برای آزادی اندیشه خواهد بود؟ آیا وب تبدیل به نیروی حیاتی برای انسجام فرهنگی و اجتماعی خواهد شد؟
هر آنچه که اکنون هست، اما وب در آینده نقش­های مهمی را که کتابخانه­ها همواره در طول اعصار بر عهده داشته­اند به عهده خواهد گرفت.


ارسال شده در توسط نسیم احمدی